Figlarne, złośliwe, tajemnicze - "Domowe duchy"

Porozrzucanie skarpetki, pogubione kapcie, okruchy jedzenia, nitki, piórka i koraliki powtykane w różnych miejscach, do tego słynny śmieg (zob. TU), którego po prostu nie da się wysprzątać do końca - do niedawna za to wszystko obwiniałam głównie Starszą. Na Młodszego zrzucałam winę za przypalone mleko, kipiącą zupę, plamy na książkach (i w ogóle plamy wszędzie), poniszczone cienie do powiek. Naiwnie i zupełnie niesprawiedliwie myślałam, że mam w domu małych bałaganiarzy, którzy w dodatku swoją niefrasobliwością także mnie odciągają od pilnowania domowego ładu. Niedawno przekonałam się jednak, jak bardzo się myliłam. Okazuje się, że wszystko z nami w porządku, to tylko DOMOWE DUCHY zamieszkały na Poddaszu.

Książka Dubravki Ugrešić "Domowe duchy" dała mi wiedzę na temat stworzeń mogących zamieszkiwać nasze mieszkania. Teraz już wiem, że na Poddaszu zadomowił się Huncwot, złodziejaszek i bałaganiarz; wiem, że za wszystkie papierowe skrawki i wycinki odpowiedzialny jest Perforaczek; nie obwiniam Młodszego za przeszkadzanie, a siebie za roztargnienie, gdy coś kipi albo upada, bo wiem, że to sprawka Gliglusiów. Mama zawsze mi powtarzała: gdy się człowiek spieszy, to się diabeł cieszy, ja myślę, że cieszą się raczej Paskudy, bo to one robią nam złośliwe psikusy. Nareszcie rozwiązałam też zagadkę znikających kabanosów i batoników (nawet tych pochowanych do tajemnych skrytek) oraz podejrzanie szybko kończącej się Nutelli - w moim mieszkaniu po prostu rozgościły się Pasibrzuchy. Za drobne awarie (zawsze nie w porę) odpowiedzialni są: Trybik, Szurszur i Tiktak.  

Nie podejrzewałam, że domowych duchów może być tak wiele. W książce przeczytacie też o Jojśpiku, Cuchu, Bamboszu, Zmiotku i wielu, wielu innych stworzonkach. Na pewno niejedna rodzina miała z nimi do czynienia, niektóre z nich są naprawdę uciążliwe, inne raczej niegroźne. Uważajcie, bo niektóre mogą wystraszyć Wasze dzieci. Od kiedy Starsza dowiedziała się o Palcożerku, co noc śpi w czerwonych skarpetkach. O Podmuchu i Indianinie zza Fotela nawet jej nie czytałam, bo o spaniu w ogóle nie byłoby mowy. Nawet czerwone skarpetki by nie pomogły. 

Warstwa tekstowa książki jest całkiem ciekawa i zabawna, przybliża nam postaci domowych duchów, które współcześnie można spotkać w mieszkaniach, a które autorka opisała na podstawie obserwacji życia mieszkańców swojej kamienicy. Z dość prostym tekstem niesamowicie korespondują ilustracje Iwony Chmielewskiej. Jak sama Chmielewska pisze w posłowiu, książkę tę można oglądać na różne sposoby. Ilustracje dopełniają tekst, prowadząc osobną, lecz powiązaną z nim narrację. Można odczytać je w najprostszy sposób, nie wgłębiając się w szczegóły. Można także pobawić się w odnajdywanie pierwowzorów sąsiadów z kamienicy w malarstwie Vermeera, van Eycka, Cranacha, Metsysa, Holbeina, Dürera i Boscha. Można tropić ślady jugosłowiańskie: marki samochodów (Yugo, Zastawa), opakowania, sprzęty z ubiegłego wieku [...].  

Jak widać ilustratorka stawia przed nami nie lada zadanie, szukanie kontekstów i powiązań nie zawsze jest łatwe, za to ich odnalezienie daje dużą satysfakcję. Dzieci wprawdzie nie rozumieją zawartych w obrazach Chmielewskiej kodów kultury, ale dużą radość sprawia im dostrzeganie np. kształtu twarzy w przedmiotach codziennego użytku. Ja sama nie od razu to zauważałam, dopiero Starsza pokazała mi ten niezwykły układ zwykłych przedmiotów. Szybko zwróciła też uwagę na podobieństwo ilustracji do jej ukochanej książki "Oczy".  

Gorąco polecam Wam "Domowe duchy". Warto wiedzieć, co czai się w zakamarkach naszych mieszkań, warto też sprawdzić, co kryje się w niezwykłych ilustracjach Iwony Chmielewskiej.

Domowe duchy

Tekst: Dubravka Ugrešić

Ilustracje: Iwona Chmielewska

Wydawnictwo Znak

Wpis powstał w ramach projektu Przygody z książką.