"Moja mama gorylica"

- Mamo, dlaczego zabrałaś moją książkę?
- Bo będę pisać recenzję.
- A co to recenzja?
- To taki opis książki, żeby inni wiedzieli, czy warto ją przeczytać, czy nie.
- To napisz, że Gorylicę koniecznie trzeba przeczytać.

O tym, że rekomendacja Zośki to dobra rekomendacja, wiadomo nie od dziś. Nie od dziś też wiadomo, że pierwszy akapit książki może nas albo zniechęcić do lektury, albo od razu i bez reszty wciągnąć w wyimaginowany świat. "Moja mama gorylica" zaczyna się tak:

Kiedy miałam dziewięć lat, zostałam zaadoptowana przez gorylicę. Wcale się o to nie prosiłam, po prostu tak wyszło. A było to pewnego dnia we wrześniu.

Krótko, konkretnie i emocjonalnie. Czy po takim wstępie można obojętnie odłożyć książkę?

Bohaterką opowieści jest Jonna, dziewczynka z domu dziecka Czysty Kąt, prowadzonego przez surową i kochającą porządek Gerd. W placówce wychowuje się 51 dzieci, a każde z nich marzy o prawdziwej rodzinie. 

Za każdym razem, gdy pod dom zajeżdżał samochód, od razu oblepiały go wszystkie dzieci. Przepychały się i torowały sobie drogę łokciami, byle tylko pierwszym dobiec do samochodu, pokazać się gościom i może wreszcie się stąd wynieść. Tak bardzo tęskniliśmy!

Pewnego dnia jest inaczej. Dzieci nie cieszą się na widok przybysza, chcącego adoptować jedno z nich.  Wręcz przeciwnie - wszystkie uciekają. Kto zresztą nie uciekałby na widok wielkiej, grubej i owłosionej gorylicy? Gorylicy w rozciągniętych pantalonach i jeżdżącej rozklekotanym autem. Nie o takiej mamie marzą dzieci z domu dziecka. Tylko Jonna podczas ucieczki zatrzymuje się, by obejrzeć się na przybysza. Ich spojrzenia się spotykają i od tego momentu zaczyna się wspólna przygoda dziewczynki i gorylicy.

Nie, to nie była miłość od pierwszego spojrzenia. Nie, nie było nawet nici porozumienia. Gorylica wybrała Jonnę, a Gerd nie robiła problemów. W świecie rządzonym przez dorosłych adopcja sprowadza się przecież do bezdusznych formalności. Kto by się przejmował uczuciami dziecka! Tymczasem dziewczynka jest przerażona, nieufna, zdystansowana. Nowa matka, jej wygląd, samochód, dom wzbudzają w Jonnie odrazę i wywołują wstyd przed innymi ludźmi. Dziewczynka marzy tylko o ucieczce. Jednak do czasu. Po bliższym poznaniu gorylica okazuje się istotą ciepłą, wrażliwą i na swój niezdarny sposób troskliwą. Niestety, gdy Jonna zaczyna lubić nową matkę, gdy zaczyna łączyć je wyjątkowa relacja, dziewczynka zostaje odebrana gorylicy. Znowu działa bezduszny mechanizm opieki społecznej i znowu nikt nie liczy się z uczuciami dziecka. Aby gorylica i dziewczynka znowu mogły zamieszkać razem muszą pokonać wiele przeciwności oraz wykazać się niemałym sprytem .

"Moja mama gorylica" to wciągająca książka. Wartka fabuła, liczne zwroty akcji, intrygi i zagadki sprawiają, że lektura ciągle trzyma w napięciu i ciężko się od niej oderwać. Duża dawka humoru gwarantuje dobrą zabawę podczas czytania. Pierwszoosobowa narracja pełna jest emocji Jonny, dzięki czemu mały czytelnik/słuchacz przeżywa razem z nią wszystkie smutki, rozczarowania, obawy i radości. Dodajmy do tego wyraziste postaci, dobrze zarysowane, ale nie czarno-białe, postaci, których zachowanie nie poddaje się jednoznacznej ocenie moralnej, a będziemy mieć obraz książki nie tylko interesującej, ale też intrygującej.

"Moja mama gorylica" zostaje w pamięci. Czyta się ją przyjemnie, a przesłanie wydaje się proste - nie wszystko jest takie, jak nam się wydaje. Trzeba poznać, by móc oceniać. Jest to więc opowieść o akceptacji innego. Ale czy tylko? Wydaje mi się, że nie. Dla mnie to też opowieść o marzeniach, o szukaniu swojego miejsca na świecie, o miłości (także do książek - uwielbiam ten wątek!) polegającej na zaufaniu i trosce, a nie spełnianiu społecznych oczekiwań. 

Jeśli chcecie zaproponować dziecku książkę, która zafunduje mu dużą dawkę emocji, a przy okazji będzie pretekstem do rozmów o samotności, akceptacji i miłości, to z czystym sumieniem polecam "Moją mamę gorylicę". A że Zośka również poleca, to już wiecie.

Moja mama gorylica

Tekst: Frida Nilsson

Ilustracje: Lotta Geffenblad

Tłumaczenie: Agnieszka Stróżyk

Wydawnictwo Zakamarki 

Wpis powstał w ramach 4 edycji Przygód z książką.